Ik herinner mij hoe we vroeger op de jeugdvereniging van de kerk discussies voerden, hoe op school menige leraar of lerares het hemd van het lijf gevraagd werd. Uit de tent werd gelokt. Sommigen konden ons leerlingen prikkelen met bepaalde uitspraken, anderen voerden juist alleen maar ellenlange monologen. In ieder geval, het ging van de lestijd af, soms werd het er zelfs een beetje levendig van. En heel af en toe werd het echt interessant. Omdat het ergens over ging. Op die jeugdvereniging was dat ook zo, uiteraard over onderwerpen die over de Bijbel of over het geloof gingen. Het was wel pittig, maar niet heftig. Omdat je toch allemaal wel ongeveer hetzelfde dacht, zo was je opgevoed. Soms was er een dissonant ...
Maar dan ontdek je bijvoorbeeld ook dat er allemaal types mensen zijn. Sommigen vonden die discussies leuk, anderen juist helemaal niet. Voor hen leek het soms op ruzie maken. Als je heel erg chargeert, kun je een tweedeling maken tussen de denkers en de doeners. Denkers komen met argumenten en meningen, zetten die om in woorden, om hun visie uit de doeken te doen, om anderen te overtuigen. Zij kunnen abstract denken. Doeners zijn niet minderwaardig, zeker niet, maar werken meer met hun handen, hun lichaam, nemen deel aan spellen of buitenbezigheden. Ook leuk op zijn tijd natuurlijk ...
Ik denk, ik heb zo'n flauw vermoeden, dat ik meer een denker ben ...! Al ben ik dan van nature meer een luisteraar dan een prater. Omdat ik ook introvert van karakter ben, in mezelf gekeerd.
Later, als je een baan krijgt, kun je soms heel andere discussies krijgen. Soms had ik een spreuk ophangen bij mijn bureau, die discussies uitlokte. Of als je aan een Bijbelstudiegroep mee gaat doen. Ik hou wel van een paar prikkelende vragen. Om de boel open te gooien. Om de vanzelfsprekende zaken ter discussie te stellen. Niet om daarmee alles meteen weg te gooien, maar wel om je af te vragen waarom we de dingen doen zoals we die doen. Omdat het altijd zo geweest is? Of ligger er andere redenen aan een besluit, een keuze ten grondslag?
Maar niet iedereen begrijpt dat. Of kan het waarderen. Heb je hem weer met zijn lastige vragen. Altijd negatief ... Op een gegeven moment heb ik de Bijbelstudiegroep verlaten. Niet omdat ik de mensen niet aardig vond. Maar omdat ik vond dat we niet verder kwamen. Je kunt wel kritiek hebben op sommige negatieve punten van de kerk, maar wat doe je zelf? Welke stap neem je om iets te veranderen aan de wereld, de kerk, jezelf? Dat is de diepste motivatie geweest waarom ik het werk voor Gevangenenzorg Nederland ben gaan doen, als vrijwilliger vastzittende gevangenen gaan bezoeken, die om een gesprek hebben gevraagd. Dat zijn geen discussies meer, nee. Dat zijn echte gesprekken, van mens tot mens, af en toe ook van hart tot hart. En soms is het alleen maar luisteren, iemand stoom af laten blazen. Prachtig om te doen, ik heb er veel van geleerd. En ik hoop dat het voor hen ook iets betekend heeft.
In dezelfde tijd dat ik deelnam aan een Bijbelstudiegroep, heb ik samen met een vriend een gesprekskring opgericht, waar we de meer actuele onderwerpen met elkaar zouden gaan bespreken. Het liep storm, zodanig dat we de groep later in tweeën hebben moeten splitsen. Daar heb ik veel geleerd. Het gaat niet alleen om discussiëren met betrekking tot verstandelijke overwegingen, het gaat ook om het uiten van gevoelens, je kwetsbaar opstellen, andermans levenservaringen horen. Eigenlijk is het daar dat ik er achter kwam, dat zo'n gesprekskring, zo'n klein verband van 10 tot 15 man, een soort gemeenschap in het klein is. Noem het maar een mini-kerk. Daar leef je mee met elkaar, daar deel je je geloof, daar bid je voor elkaar. Het sterkst heb ik dat ervaren toen één stel, voor ons heel onverwacht, uit elkaar ging, en er door enkelen een laatste poging is gedaan om d.m.v. een indringend gesprek het huwelijk te redden, terwijl een groot aantal mensen in een andere huiskamer was verzameld om voor dit gesprek te bidden met elkaar. Een gouden kippevelmoment. Maar het mocht helaas niet baten ...
En dan heb je de discussies met je kinderen. Tsja ...discussies. Woordenwisselingen op een bepaald, maar bijna altijd ongelijk niveau. Omdat gevoelens, gedachten, argumenten, ongenuanceerdheid, stemmingswisselingen, identiteitszoekerijen, allemaal door elkaar heen lopen.
En zo zijn er natuurlijk meer momenten in je leven dat je deelneemt aan meer of minder heftige, dan wel diepgaande discussies. Maar echt pittige discussies die heb ik pas leren kennen en voeren op Blogs en op Twitter. De laatste vier, vijf maanden dus. Van lieverlee. Eerst lezen en de kat uit de boom kijken. Hier en daar een opmerking plaatsen. Pootje baden, zeg maar. Daarna langzamerhand steeds meer van jezelf bloot geven.
En zo rol je van het ene in het andere. En komen er soms interessante, soms diepgaande, soms heftige dingen boven tafel. Voor degenen die nog een paar van die leuke dingen zouden willen teruglezen, hieronder een paar links.
- Over ervaring, openbaring en geloof: 'God, een overstijgende ervaring' op Meer dan ik zelf van André Lascaris.
- En over paradoxen: 'Denken in paradoxen' op Vrijzinnig Evangelisch van Evert te Winkel.
- Over de werkelijkheid van de opstanding van Jezus, een pittige discussie over schriftopvatting: 'Opstanding en hemelvaart: een tweetrapsraket', op Gregrammena van Cor Hoogerwerf.
- Over wel of geen hel: 'Love wins' (op Vrijspraak van Paul Abspoel)
- Discussiëren met een eigenwijze katholiek (Rob Allaert) van Familyland, daar moest ik zelfs even aan wennen. Over de vraag of God bloed eist 'Wil God bloed zien' en het vervolg 'Gezin of gerechtshof?' en later over de doop als symbool of als werkelijke verandering: 'De naweeën van de wedergeboorte'. Zeer uitgebreide discussie met verschillende mensen.
Grappig is dat je naar aanleiding van sommige discussies later zelf een inhoudelijk stuk gaat schrijven over het desbetreffende onderwerp. Zoals 'Transcendentie en immanentie' en 'Mysterie'.
Het nadeel van reageren op blogs is dat het soms ellenlange verhalen worden. De vraag is daarbij of we elkaars inbreng wel goed lezen. Het voordeel van Twitter is dat je snel en kort op elkaar kunt reageren, met meerdere mensen tegelijk. Maar dat korte is ook weer een nadeel. Echt inhoudelijk antwoord geven is niet altijd mogelijk.
Waar het om gaat in een goede discussie is dat je goed naar elkaar leert luisteren. Wat bedoelt de ander precies? Vanuit welk referentiekader spreekt hij? Wat speelt er mee van zijn opvoeding, of juist vanuit zijn zich afzetten tegen die opvoeding? Natuurlijk is het niet altijd mogelijk om dat beeld compleet te krijgen. Soms is het ook niet nodig.
Het gaat er ook om dat je jezelf eerst goed kent. Dat je niet zomaar wat in het wilde weg roept. Dat je weet waar je staat. Dat je beseft hoe je tot bepaalde ideeën of standpunten bent gekomen. Dat je kennis ook beperkt is. Dat je zelf ook een bepaald denkkader hebt ontwikkeld, gevormd, aangeleerd. Dat je niet overal alles over kunt weten. En dat je zeker ook niet alles kunt zeggen wat je denkt.
Sta er ten allen tijde open voor dat je ook ongelijk zou kunnen hebben. Dat jouw mening er maar één van de vele is. Dat de waarheid soms een objectieve stelling is, maar andere keren ook heel gevoelig kan liggen, doordat er voor iemand een geschiedenis, een gebeurtenis achter zit. Die ooit gevoelens heeft opgeroepen, pijn heeft gedaan, een kras op de ziel heeft veroorzaakt.
En ja, leren van elkaar, heel goed toch? Wees niet bang om toe te geven dat je fout begonnen bent, te hard van stapel gelopen bent, geen argumenten hebt voor een bepaalde mening, dat je een mening hebt omdat je het altijd zo geleerd is, zonder je die inhoudelijk eigen te maken. Soms schudt het even aan je fundamenten. Of wat je dacht dat je fundamenten waren. Daar kun je van leren.
Soms is de waarheid ook helemaal niet zwart-wit. Was het leven maar zo simpel. Hou oog voor de nuances.
Maar nuances altijd en overal is ook weer niet goed. In Nederland kennen we het poldermodel. Regels of bepaalde wetten of overeenkomsten worden gesloten na eindeloos vergaderen en uitmelken en nog eens doornemen en terugkoppelen naar de achterban en heel-lang-uitgerekt-overleggen, tot er uiteindelijk een grijze-soep-compromis-tekst tevoorschijn komt, waar iedereen zich een beetje in kan vinden. Is ook niet alles.
Een belangrijke les voor mezelf in alle discussies is geweest, dat je moet oppassen elkaar als persoon geen verwijten te gaan maken. Je kunt argumenten aanvallen, tegenargumenten aanvoeren, bewijsstukken laten zien of onderuithalen. Als je de persoon waar je mee in discussie bent, maar geen persoonlijke verwijten gaat maken. Veroordelen van de persoon is ten alle tijde verboden. Onderuithalen van stellingen of schieten op ingegraven standpunten, geen probleem. Er zijn momenten dat je iets te snel hebt gereageerd, iets te primair, iets te veroordelend. Laat het een les zijn. Een leermoment. En wees niet te beroerd om er op terug te komen. En excuses aan te bieden.
En ja, op een gegeven moment is elke discussie afgelopen. Het eindeloos herhalen van je eigen standpunt, zonder iets van elkaar aan te nemen, of over te nemen, of te dimmen in scherpte. Daar moet een eind aan komen. Een punt achter worden gezet. Het leven gaat gewoon verder en er zijn zeker belangrijker dingen dan een pittige of diepgaande discussie.
Al met al, wat de laatste maanden begon met een hernia, een aanslag op de gezondheid, deed voor mij in ieder geval een wereld opengaan van het lezen van andermans zieleroerselen, meningen of observaties, bracht me tot de stap om zelf een weblog te starten, in tweede instantie ben ik ook mee gaan kwetteren in de grote volière van het leven, en het bracht me ook tot onverwacht actief meeparticiperen in diverse discussies en onlinegesprekken. De sociale media heet dat tegenwoordig ...
Het blijft een boeiende wereld. Zolang je maar niet vergeet dat het niet de enige of de echte wereld is. Het is er overigens wel gewoon een afspiegeling van. En soms zijn er raakvlakken. Kom je elkaar in het gewone leven ook tegen. En wordt het zelfs georganiseerd. Zo worden er regelmatig 'tweetups' gehouden, waarbij mensen die elkaar regelmatig op Twitter tegenkomen, ook in levende lijve afspreken met elkaar.
Zo mocht ik zelf gisteren een Give-away in ontvangst nemen, in de vorm van het boekje 'Levensadem', dat Marja Meijers schreef. Ik kende haar van haar blog 'Frisse kijk op oude waarheden', waar ik nu dan ook maar even reclame voor maak ... Grappig hoe dingen kunnen lopen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten