Tegenwind

Tegenwoordig is er eigenlijk niets meer aan. Je draait de sleutel om, start de motor en varen maar. Weer of geen weer. Altijd onderweg. Van laadplaats naar losplaats. En weer terug. Honderden keren per jaar. Zo groot mogelijke schepen, want zoveel te meer lading kun je meenemen.

Vroeger was dat anders. De schepen waren kleiner. En van hout. Het hele gezin aan boord. Je was afhankelijk van de wind, die de zeilen bollen deed, waardoor je vaart kon maken. Hoe meer wind, hoe harder je ging. Of hoe minder zeil je nodig had. Was er geen wind dan moest je trekken op het jaagpad. Of je huurde een paard.

Tegenwoordig is het weer nostalgie geworden. De bruine vloot. Geitenwollen sokken. Zo oud en authentiek mogelijk, alles weer in de oude staat brengen. En er zitten juweeltjes bij. Een tochtje meevaren is echt aan te bevelen. Mag je zelf de zeilen hijsen en merk je pas hoe zwaar dat nog is. Maar denk niet dat je horizontaal blijft.

Wat mij opviel, toen ik daar jaren geleden eens op meegevaren heb, op zo'n mooie zeillogger, is het verschil tussen meewind en tegenwind varen. Als je voor de wind vaart, is er een weldadige rust, een vorm van stilte die je niet zou verwachten aan boord van zo'n log apparaat. Maar als je tegen de wind in vaart klapperen de zeilen en waait het gewoon zeer stevig, althans voor je gevoel.

Het is trouwens toch wonderlijk dat je tegen de wind in kunt varen op een schip. Hoe ze daar vroeger achter zijn gekomen is mij een raadsel, maar het schijnt dat wij Hollanders daar een handje in gehad hebben, om dat te ontdekken en te verfijnen. Want praktisch gezien lijkt het natuurlijk finaal onmogelijk, om tegen de wind in te varen. Maar door gebruik te maken van de wind, de zeilen anders te stellen, over stuur- of over bakboord, en elke keer kruiselings de rivier over te steken, kom je uiteindelijk waar je wezen wilt. Het duurt alleen wat langer en is behoorlijk afmattend.

Ook mooi om te zien dat een kleine roer, door middel van een kleine beweging, zo'n heel schip een andere kant op kan sturen. Jacobus schreef er al over.

Des te meer respect krijg je daarmee voor degenen die vroeger de vaarten bevoeren en de zeeën trotseerden. Het is niet voor niets dat jongensboeken zo spannend zijn ... het lijkt heel avontuurlijk. Maar als je realistisch bent is het ook gewoon aanpoten en afzien. Niks nostalgisch aan.

Even terug naar die tegenwind. Die brengt me op iets anders. Ik zei al, je doet er langer over en het kost meer inspanning, maar uiteindelijk bereik je je doel. Iets dergelijks merk je als je elke dag op de fiets naar je werk gaat. Het is geen kunst om met mooi weer en een windje in de rug op je werk aan te komen. Het wordt veel lastiger als het regent en de wind waait stevig om je oren. Je tempo gaat omlaag, je doet er langer over, je komt bezweet aan op je werk. Soms hap je naar adem.

Soms wordt je voor gek versleten. Maar ja, filerijden schijnt veel leuker te zijn ....

Maar, voor iemand die heel de dag op een bureaustoel zit is dit wel een prima conditietraining. En het advies van tegenwoordig, dertig minuten bewegen per dag, dat haal ik ruimschoots. Wat dus in eerste instantie een nadeel lijkt, helpt dus mee om iets anders te verbeteren. Een ongedacht bij-effect.

Zoals het samenspel van een ranke vorm, een gestroomlijnd schip, de stroming van het water en het zachte spel of juist de woeste kracht van de wind ervoor zorg dragen dat het toch zijn bestemming kan bereiken, zo helpt het tegen de wind in fietsen mij om een goede (redelijke) conditie op peil te houden.

En zo is het in het leven ook. Dat gaat niet altijd op rolletjes. Het gaat niet altijd over rozen. Soms zijn er dingen die tegenzitten. Af en toe wordt je getroffen door onheil of tegenslag. Dat kun je, in de meeste gevallen, niet vermijden. En toch wordt je er mede door gevormd. Hoe je het opneemt, hoe je ermee omgaat, hoe je het verwerkt. En het vormt je karakter.

Daar is een mooie spreuk over, een bekend gezegde, wat je soms tegenkomt in een evangelische boekhandel als ansichtkaart. Ik kan er volmondig mee instemmen. Het is een mooie, maar wel diepe, en soms best confronterende levensles.

Ik bad om kracht
en U gaf mij zorgen, om mij sterk te maken.
Ik bad om wijsheid
en U gaf mij problemen om te leren oplossen.
Ik bad om welvaart
en U gaf mij verstand en spieren om te werken.
Ik bad om moed
en U gaf mij gevaren om te leren overwinnen.
Ik bad om liefde
en God gaf mij mensen om te helpen.
Ik bad om gunsten
en God gaf mij kansen.
Ik kreeg niets waarvoor ik bad.
U gaf mij alles wat ik nodig had.
God heeft mijn gebed verhoord.

Maar het zijn wel woorden die je niet zomaar te pas en te onpas moet gebruiken. Want als mensen getroffen worden door onheil en verdriet kan het zomaar zout in een open wonde zijn. Het is een levensles die je pas achteraf kunt beamen, en dan nog niet altijd.

Maar het relativeert wel onze neiging tot mopperen en klagen. Op het weer, op tegenwind, op tegenslag.

Uit iets wat tegenzit kan toch iets moois opbloeien. Doornen zitten wel aan prachtige rozen. In de nood leer je je vrienden kennen.  Door verdriet waar je zelf doorheen bent gegaan, ontstaat wel het meeleven wat iemand anders op een ander moment weer nodig heeft. Een oase is juist zo mooi omdat hij midden in de woestijn ligt. Omdat je dorst dan het verlangen heeft opgewekt naar water. Als geliefden elkaar een tijdje niet kunnen zien wordt hun liefde alleen maar sterker en hun verlangen naar elkaar groter.

Wonderlijke paradox van het leven.

Heer, onze God,

geef ons de rust om te aanvaarden

wat niet te veranderen is,

de moed om te veranderen

wat veranderd moet worden

en de wijsheid 

het ene van het andere 

te onderscheiden.