Afgelopen dinsdag was er door Gevangenenzorg Nederland een regionale voorlichtingsavond voor vrijwilligers in de Familiezorg georganiseerd. Dit is een aparte tak naast het bezoeken van gedetineerden in de gevangenis, omdat de detentie van een huisgenoot nogal wat impact heeft op de rest van het gezin. Naast een stukje voorlichting ('de omgeving als hulpbron') waren er enkele perioden ingebouwd van met elkaar in discussie gaan. Met een twintigtal verder onbekende mensen iets delen, voorstelrondje, verhalen vertellen uit de praktijk.
Mooi om te horen wat anderen drijft om zich als vrijwilliger voor dit moeilijke, maar ook boeiende werk in te zetten. Er is herkenning onder elkaar, zonder elkaar ooit eerder gezien te hebben. Naast 'ervaringsdeskundigen' waren er ook mensen die vanuit hun eigen beschermde wereldje de opdracht om uit te gaan serieus hebben genomen. Tot die laatste categorie reken ik ook mezelf.
Mooi ook om te zien dat iedereen in zijn omgang met de gevangenen en hun familie daarbij vanuit zijn hart te werk gaat, maar het daarbij niet laat. Ook verstandig zijn, grenzen stellen, niet alle hulp geven, maar de ander juist stimuleren zelf aan te pakken, wegen te zoeken, anderen in te schakelen. De verslaglegging en terugkoppeling naar de maatschappelijk werkers op het kantoor is daarbij onontbeerlijk.
En iedereen heeft zijn eigen karakter, zijn eigen kennis en achtergrond, en de manier waarop hij te werk gaat: luisterend en afwachtend of juist wat meer pushend en stimulerend. Ook hierin is iedereen verschillend, maar kunnen we ook van elkaar leren. Het mag allemaal. Omdat we mensen zijn.
Als ik voor mezelf spreek, dan is het voor mij het belangrijkste er te zijn voor de ander. Je komt binnen in iemands leven en gaat dan niet meteen de regie overnemen, maar je luistert naar iemands verhaal, zijn geschiedenis, zijn achtergond, zijn context. Tussen de regels door herken je gevoelens, ontdek je het karakter, proef je iemands hart. Kortom: je luistert. Niet oordelen, niet kakelen, maar voornamelijk stil zijn, aandacht geven, klankbord zijn.
En, ook belangrijk, vragen stellen. Naar de bekende weg vragen. Iemand op een positieve manier uit de tent lokken. Waardoor hij zichzelf bloot gaat geven. Als het ware openbloeit als een bloem. Hoe kwetsbaar ook, op dat moment.
Het is een proces waar je zelf ook in moet groeien, waar je iets van leert. Invoelen. Empathie woorden geven. Adviseren soms, waar mogelijk. Jezus is daarbij het grote voorbeeld. Zijn manier van omgaan met de lijdende, zieke, verwarde medemens. Zijn manier van vragen stellen. Geen conclusies trekken of oordeel uitspreken. Er zijn voor die ander. Omdat hij dat nodig heeft.
En sowieso wordt je met de neus op de feiten gedrukt. Zie je letterlijk de gebrokenheid onder ogen, de gekwetste gevoelens, de verbroken relaties, de pijn van slachtoffers en daders. Hoe onmogelijk het soms is om een en ander weer te herstellen, niets is meer zoals het was. Het lijden van de wereld, geconcentreerd op één of enkele personen. Er is sprake van heel trieste gevallen, onherstelbare schade, vooral als er kinderen bij zijn betrokken. Je ziet vaak ook hoe anderen heel makkelijk kunnen oordelen, zonder de achtergrond te kennen, hoe makkelijk vrienden of familieleden elkaar kunnen laten vallen. Of, nog erger, negeren.
Maar ook, er is altijd hoop, een mens is taai, God geeft soms onverwacht uitzicht. En er zijn helpers in nood, een boodschappentas vol eten voor de deur, vele voorbeelden zijn te geven. En hoop doet leven. Ook mensen die tot inkeer komen, heel erg met zichzelf geconfronteerd worden. De eenvoudige kerkdienst in de gevangenis gaan bezoeken, voor het eerst van hun leven wellicht iets over God horen. Met een klein clubje bijbelstudie gaan doen.
Kortom, mooi werk, als het vanuit liefde gebeuren mag. Vanuit de liefde die God ons eerst gegeven heeft. Er zijn. Er zijn voor de ander. En je hoeft daarvoor echt niet naar de gevangenis ...
N.B. Op de pagina Gedenk de gevangenen geef ik meer achtergrondinformatie over het vrijwilligerswerk van Gevangenenzorg Nederland.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten