De grens van vol

Je ogen kunnen groter zijn dan je maag. Als je van lekker eten houdt en de geur komt je tegemoet, dan wil je wel toehappen. Eten. Schranzen. Smikkelen. Smullen. Tot je geen pap meer kunt zeggen. Je zit gewoon vol. Maar er is een verschil tussen vol en vol. Soms weet je ineens dat je te ver bent gegaan. Je buik bolt, je broek knelt, de hik slaat toe. Oeps, over de grens gegaan .... Dat duurt weer een uur of langer voor je dat gevoel kwijt bent. En nog langer voor je lichaam zich hersteld heeft.

Ik herinner mij een uitspraak van iemand die ooit bij ons thuis de maaltijd nuttigde. Hij zei dat je zoveel moest eten, dat er altijd nog een spekpannenkoek bij zou kunnen. Verstandige les, waar ik nog wel eens aan terug heb moeten denken ...

Als je graag leest, vult zich in de loop van je leven een boekenkast met boeken. Brede interesse en algemene belangstelling betekent ook veel boeken. Veel te veel. Maar hoe ouder je wordt, hoe minder tijd er over blijft voor het lezen. De stapel met nog te lezen exemplaren groeit en groeit. Vol is vol. Er kan niet meer tijd bijgemaakt worden in je leven. Je zult het moeten doen met schaarse momenten of vrije dagen in de vakantie. Maar ja, dan wachten er ook nog andere zaken op actie ...

Het voorbije jaar 2011 was een heel druk jaar, in ieder geval voor mij. Drukte op het werk, drukte in het gezin, een aantal nevenactiviteiten die, regelmatig verspreid over een heel jaar, geen probleem zouden moeten geven, maar die toch altijd weer ineens een opstapelend effect krijgen. Supergeconcentreerd soms. Piekbelasting. Actie overschot, tijd te kort.

Een mens is flexibel, kan veel hebben, zelfs langdurige overbelasting. Maar er is een grens. Je gaat het voelen. In je lichaam. Spanning. In je geest. Moeheid. Je moet stoppen. Stilstaan. Tot bezinning komen. Vol is vol. Er kan niet meer bij. Denk je. Maar toch wel. Blijkt. Zomaar. Pfft.

Soms loopt de emmer over. Gewoon te vol. Accepteer het. Laat het gaan. Blijf nuchter. Relativeer. Ontspan. Relax. Slaap.

Jaja, makkelijk gezegd. Met spanning in je lijf slaap je juist slecht. Wordt je elke morgen slaperig wakker. Niet uitgeslapen en uitgerust. Niet ontspannen. Betonhoofd.

En toch gaat het. Dag na dag. Week na week. Maand na maand.


En dan. Ga je ook nog schrijven. Bloggen. Twitteren. Lezen. Nog meer lezen. Korte stukken. Flitsen. Gluren. Reageren. Versplinterde aandacht. Verbrokkelde concentratie. Ongelooflijke hoeveelheden woorden en ideeën borrelen omhoog, verschijnen voor je neus op een scherm. Verstilde en bloemrijke metaforen, waarnemingen, uitweidingen. Gedachten concreet gemaakt. Dromen en verlangens beschreven. Gestolde gedichten.

Gek, dat dan zoiets ook weer een katalysator kan zijn, een welkome afwisseling voor de heftige drukte. Ontspanning. Ontsnapping. Spiegeling. Geestelijke rek- en strekoefeningen. Stoom afblazen.

Vol is vol. En toch niet. Niet helemaal. Niet altijd. Bijzondere ervaring. Wonderlijke samensmelting van verschillende bezigheden en interesses in een mensenleven. In mijn leven. Wat dus persoonlijk is. Niet altijd en voor iedereen hoeft te gelden.

Toch is waakzaamheid geboden. Moeten er grenzen gesteld worden en bewaakt. Momenten ingebouwd van niets doen en stilte opzoeken. Of juist actieve, lichamelijke inspanningen geleverd worden. Wandelingen, fietstochten, fotomaaksessies. Het voordeel van veel hobby's is de mogelijkheid van afwisseling. Stuivertje wisselen. Andere kant opkijken. Geestelijk en lichamelijk jojo-spelen. Van de hak op de tak. De andere kant op schommelen.

Vol zijn zou je moeten leren om los te laten. Jezelf vrijwillig beperkingen op te leggen. Weten waar je grenzen zijn en die ook in de gaten houden. Jezelf een halt toe roepen. Je losscheuren uit al dat interessante dat voorbijkomt. En ja, jammer dan, als je af en toe en hier een daar een juweeltje moet missen. Er blijven er nog zo veel over om te ontdekken. Nieuwsgierigheid mag geen alibi zijn om alles wat in de wereld te koop of te zien is, dan ook maar ongebreideld en ongeremd tot je te nemen, te absorberen. Er is een grens aan kennis en opslagcapaciteit. Je kunt niet alles weten en overzien. Het is te veel, te uitgestrekt, te hoog, te diep, te wijs, te onnavolgbaar.

De grens van vol zijn is bereikt.

Wat nu? Wat dan? Leeg worden van jezelf, van alles? Alles eruit, kotsend en proestend jezelf ontledigen? De stilte opzoeken, buiten in het donkere bos? Binnen in jezelf de stop uit het bad van alles trekken, leeglopen als een ballon, alles zomaar laten gaan? Ontdooien, ontdoen, ontdekken, ontplooien, ontstressen ...? Zwemmen in het ruime sop van het ultiem lege heelal? Vliegen naar de diepte, duiken naar het luchtledige hemelrond?

Tja, was het maar zo simpel. Leeg is ook niet alles ... Alles is niet leeg. Er zit geen knopje in je hoofd, een aan/uit-schakelaar.

Maar je hebt wel common-sense, gewoon, nuchter boerenverstand, dat wel. Hand aan het stuur, voet op de rem, wekker bij de hand, nee leren zeggen, jezelf beperkingen opleggen. Concentratie op taken en verantwoordelijkheden, wegwerken, afstrepen, en dan pas ontspannen. Nuchterheid is veel gewonnen. Zelfbeheersing is een gave, die veel beoefend moet worden. Op tijd naar bed. Niet te veel broeden en woelen en denken en dromen. Gewoon laten gaan. Alles van de hand. Ontspannen ademhalen. Woordeloos bidden. Vliegen op de vleugels van de liefde. Wandelen in het spoor van vrijheid.

Stil zijn.

Maar niet alleen dat. Gedoseerd, ter afwisseling. Niet in een gat vallen. Niet alles loslaten. Overboord kieperen. Verliezen.

Koesteren van alles wat waarde heeft. Filteren tussen de vuilnis vandaan. Beperken van de acties en de bezigheden. Overbodigheden voorbij lopen. Zien waar het om draait. Zoeken naar de kern.

Omdat het moet. Daar zijn grenzen voor. Soms eroverheen. Maar meestal niet. Omdat het om je veiligheid gaat. Je bestaan. Je zekerheid. Je basis. Je zijn in het moment nu. Overleven.

Daarom: stop. Nu. Hier. De grens is bereikt.

Althans ... nu.