Het achterliggende jaar heb ik mezelf vaak genoeg verbaasd over de werking van inspiratie en creativiteit. Als je daar zelf deel van uitmaakt, deelgenoot van bent, dat is dat soms een wonderlijk proces om mee te maken. Hoe dingen zomaar op je weg komen. Woorden je te binnen schieten. Hoe je geraakt wordt door beelden. Hoe dat dan weer een denkproces in werking zet. Een wikken en wegen. Beelden zetten gedachten in beweging. Gedachten zoeken naar verbeelding, om woorden te geven, vergelijkingen te maken met het dagelijkse leven.
Vandaag was er weer zoiets. Waar je dan in één keer opmerkzaam op wordt gemaakt. Je oog valt er op. Woorden die te binnen schieten. Zomaar uit het niets. Niets als bijna onuitputtelijk reservoir. Maar wel een katalysator in de werkelijkheid om je heen. Iets dat je triggert.
Vorige week lagen de sloten nog vol met ijs, deze week na de regen en de hogere temperaturen, is er binnen een aantal dagen vrijwel niets van over. Dat weet je. Dat gaat altijd zo. Niets bijzonders. Zou je denken.
Maar ja. Ik fiets op weg naar mijn werk, en van mijn werk naar huis, en naast de weg liggen de sloten, de vaarten. En je ziet hoe dat proces vordert. En zomaar ineens vallen je de mooie vormen op, die het ijs dan zomaar kan krijgen. Door het smeltproces. Door de aftakeling. En het zingt ineens in je hoofd: 'de schoonheid van verval'. Dat blijft hangen. Dat zet zich vast. Dat broedt in je hersenpan. En de volgende dag kijk je nog beter om je heen. Stap je af. Maak je foto's. En merkt dan ook hoe moeilijk dat proces is vast te leggen. Dat je eigenlijk beter licht nodig hebt. En natuurlijk is je batterij van je camera al snel leeg.
Maar goed, dat was vanmorgen. Gedurende de dag blijf je met die zin bezig. 'De schoonheid van verval'. Of, op zijn Engels, ´The beauty of brokenness´. Deze herfst was ik er ook getuige van. Hoe bladeren van de bomen vielen. Maar ook weer als mest dienden voor de paddenstoelen, die welig groeiden deze herfst. Er is magnifieke schoonheid als je het zonlicht door dorre bladeren ziet schijnen, of als dat zonlicht op de gevallen bladeren op de weg valt.
En nu komt het weer terug. In de afbraak van ijs. In de vormen die overblijven als de helft gesmolten is. Beeld uit de natuur. Wonder van schoonheid. Extra zichtbaar als het licht er goed op valt. Als je oog het ziet. Als het landt van binnen.
En tegelijk is er huiver. Om het beeld door te trekken. Naar onze werkelijkheid. Het leven van de mensheid op aarde. In al zijn gebrokenheid. Want kan je dat, mag je dat ook zeggen, op het moment dat het verdriet in iemands leven toeslaat? 'The beauty of brokenness'? Er is geen schoonheid, geen glans, geen opgepoetste vrolijkheid mogelijk, als het kwaad je treft, als er ziekte komt, als de dood toeslaat in je familiekring. Dat lijkt me duidelijk. Dan is er alleen rauwheid, lelijkheid, onmacht, twijfels, vragen. Schieten woorden te kort. Zijn er zeker geen goedkope antwoorden.
En toch komt bij mij nu een ander beeld boven drijven. Van een roos, opkomend vanuit een scheur in het asfalt. Van een oase, midden in de woestijn. Van een zonnestraal, vanuit het grijze wolkendek.
Het kan dus wel. Het is mogelijk. Soms. Hier en daar. Af en toe.
En dat geldt ook zo in het gewone leven. Dat je soms moet glimlachen, dwars door je tranen heen. Echte humor heeft een zwart randje. Er is gebrokenheid alom, dat weten we. Maar het kan zomaar gebeuren dat je daar heel even bovenuit wordt getild.
De mooiste literatuur gaat over de verslagen van zoektochten naar de onbereikbare liefde, onvervulde verlangens. Zwervers, die altijd op zoek zijn naar een thuis. De grootste kunstenaars raken ons hart door hun verdrietige levens. Droevige muziek kan zomaar je hart raken. Gedeeld verdriet kan verbroederen.
Het is dus geen wet van Meden en Perzen. Het is zeker niet altijd zo. Maar het kan wel. Dat er 'beauty' in 'brokenness' te vinden is. Dat je iets herkent van 'schoonheid van verval'. Als je er op let. Als het je raakt.
Een heel voorzichtige vraag volgt hieruit. Aarzelend. Twijfelend. Zou het kunnen, zou het zomaar kunnen, dat God met zulke ogen naar deze wereld kijkt? Naar de gebrokenheid? Naar ons? Onze tranen neemt, en bewaart ...?
Ik heb geen antwoorden. Ik huiver. Maar soms, dan vraag ik me dat wel af ... voorzichtig.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten