Ze zeggen wel eens dat je ergens gedachteloos aan voorbij kunt gaan. Je merkt niets van je omgeving. Je ogen zijn open, maar alles ontgaat je. Je bent teveel met jezelf bezig. In feite heb je dan juist te veel gedachten, die je zicht op de wereld buiten belemmeren.
Omdat ik een denker ben, een dromer zelfs af en toe, heb ik er vrij regelmatig last van. Ineens opmerken dat ik ergens al ben, maar de weg ernaar is niet tot me doorgedrongen.
Is dat de reden, dat ik mij niet veel dingen uit mijn eigen jeugd herinner? Teveel van binnen geleefd? Niet alert genoeg geweest? Niet bewust genoeg geleefd? Alleen de bijzondere gebeurtenissen zijn blijven hangen.
Maar, er is ook een tegengestelde beweging. Want sinds ik fotografeer, en dat doe ik ook al heel lang, ben ik me juist weer meer bewust geworden van mijn omgeving. Kijk ik meer om me heen. Merk ik dingen op. Ben ik alerter. En sinds ik mijn fototoestel bijna altijd bij me heb, ben ik zo af en toe zelfs hyper-alert. Altijd om me heen kijken, rondkijken in een al overbekende omgeving, of er dingen zijn die opvallen, of er iets ongewoons gebeurt, of er iets beweegt.
Zo fiets ik vorige week, als het net die nacht weer een laagje wonderlijke korrels wit gedwarreld heeft over de eerste zichtbaarheid van alle dingen, naar mijn werk. De toeristische route, in plaats van de te-laat-vertrokken-maar-altijd-te-druk-met-voorbijrazende-auto's route. Met de staalblauwe lucht en het vroege zonlicht erover kan dat mooie plaatjes opleveren. Dus het altijd dicht bij de hand zijnde fototoestel tevoorschijn halen uit de binnenzak van mijn jas en al rijdend op de fiets hier en daar wat foto's aan het nemen.
Maar in mijn ooghoek ontwaar ik een aantal over het met sneeuw bedekte ijs lopende waterkippen. Eén trekt mijn aandacht, vanwege zijn neergebogen houding, dus ik zoom in, druk af, klaar.
Alert toch? Je ziet. Het valt op. Het komt binnen.
Dus, ik zie zomaar eenzaamheid in die waterkip.
Zijn eigen schaduw achterna lopend.
Rug naar het licht.
Krom gebogen te dwalen.
Als een oude man.
Ik noem die eerste foto daarom: 'So lonely'.
Als contrast, de tweede foto.
Niet zwart-wit, maar gekleurd.
Overheersende kleur: blauw.
Helder, hemels blauw.
'So blue', dus.
Als grapje, omdat 'blue' ook eenzaam kan betekenen.
Maar die foto hier juist het tegenovergestelde laat zien.
Niet eenzaam, maar deel van een veel groter geheel.
Machtige primaire morgenkleur.
Vreemd genoeg, hoewel de foto van dat egaal verlopende blauw naar mijn mening gewoon mooier is, komen de meeste reacties op de eerste foto. Eén iemand gaat zelfs zover om dat eenzame tegen te spreken en er ultieme schoonheid van te maken.
Zo zie je dus, dat we dezelfde werkelijkheid om ons heen, verschillend kunnen interpreteren. Afhankelijk van smaak, gevoel en referentiekader leggen we betekenis in een beeld. En daarmee is een beeld, wat natuurlijk ook maar een klein stukje van de werkelijkheid kan laten zien, en bovendien een momentopname is, niet langer objectief meer, maar subjectief ingekleurd.
En wat ik hierboven heb geschreven is tegelijk ook weer een beeld. Een voorbeeld. Een illustratie hoe wij, vanuit ons leven, gevormd door opvoeding, geleerde regels, opleiding en denkbeelden, maar ook door gevoelens, aankijken tegen de wereld. Naar de wereld om ons heen, naar het nieuws dat wij zien, horen, lezen. Naar onze, eigen, diepste, innerlijke wereld. En dat zet de begrippen objectief en subjectief, letterlijk en figuurlijk, geestelijk en lichamelijk, innerlijk en uiterlijk, feiten en interpretatie, in een ander licht.
Dat zijn wel te onderscheiden hoedanigheden, maar niet strikt te scheiden van elkaar. Ze beïnvloeden elkaar. Ze hangen af van stemming en gevoel. Licht en liefde. Levensomstandigheden. Levensfase.
Dat maakt de grote nadruk in onze huidige maatschappij op meetbaarheid, maakbaarheid, prestaties, input en output, regels en procedures, scholing en wetenschap, zelfs een beetje discutabel. Alsof volkomen objectiviteit bestaan zou. Alsof de waarheid meetbaar zou kunnen zijn. Alsof, bijvoorbeeld, God te bewijzen zou zijn uit zichtbaarheid. Alsof er niet meer is dan materie.
Je kunt een bloem helemaal ontleden, tot in de kleinste details beschrijven. Maar daarmee is schoonheid en diversiteit, soortenrijkdom en groeipotentie nog niet verklaard. En daarmee is al helemaal geen oorsprong aan te wijzen, geen oorzaak te verklaren.
Dat mag onze claims op de waarheid wel iets minder krachtig laten klinken. Want veel is nog gewoon onontdekt. Niet alles is met logica te ontleden. Het mysterie van het leven in al zijn facetten, mag ons, moderne mensen, wel iets bescheidener maken. Meer tot verwonderen brengen. Meer tot mijmeren doen verleiden in plaats van tot redeneren.
Want te veel gaat langs ons heen. Omdat we in gedachten met andere dingen bezig zijn. Niet bewust van het leven dat we leven. Te gericht op oppervlakkigheden. We zijn niet alert genoeg. Niet open en luisterend naar onze omgeving. De mensen die we ontmoeten. Te bezig voor verborgen, niet direct voor de hand liggende waarheden.
En als we wel regelmatig die foto van de ons omringende realiteit maken, is het maar de vraag hoe onze perceptie daarvan is. Staan we er voor open? Stellen we vragen, durven we duiden? Gaan we af op vermoedens? Denken we te weten? Plakken we een etiket? Past het in ons denkhokje?
Het zou zomaar kunnen dat we te snel interpreteren. Of dat we te eenduidig uitleggen. Dat we de ander tegenspreken met onze visie, zonder onze eigen kijk eerlijk te beoordelen. Het zou ook heel goed kunnen dat beiden een beetje gelijk hebben, dat we van elkaar kunnen leren, dat de realiteit veel kleuriger en rijker is aan opties en duidingen dan we hadden durven denken.
Wij zijn ook maar zo klein. Zo'n bescheiden deel van de wereld om ons heen. De werkelijkheid, de realiteit, de waarheid, ze zijn gewoon groter dan ons eigen kleine ik. Het mysterie van de God die dit alles maakte, ook ons, is veel te onbevattelijk voor onze schriele logica. Alsof we zomaar alles zouden kunnen meten en weten.
Al zijn we nog zo alert.
Al zijn we nog zo wonderlijk gemaakt.
Al zien we nog zulke mooie dingen.
Laten we maar gerust wat meer bescheiden zijn.
En toch ...
Alertheid kan geen kwaad.
Opmerkzaamheid voor de wereld om ons heen.
Openstaan voor mooie momenten.
Toonbeelden van schoonheid.
Signalen van de schepping.
Boodschappen van de Schepper.
Het kan zomaar weer ons hart raken.
Onze visie bijstellen.
Ons leven veranderen.
Of onze kijk op het leven.
Of ons eigen leven.
Of een heel klein stukje van dat leven.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten